Заедно со докторите, клиниките и невладиниот сектор ќе се преземат активности за намалување на времето на чекање за прегледи и воведување дополнителни термини за мамографија и ехо на дојка, ќе направиме конкретни активности за да се олесни пристапот во дијагностиката и здравствените услуги кои се потребни за следење на болеста, но ќе продолжиме и со систематско решавање на пристапот до нова иновативна терапија која може да го спаси животот на многу пациенти.
Ова денеска го истакна министерот за здравство Беким Сали на онлајн прес-конференција која ја организираше Здружението за борба против рак „БОРКА – За секој нов ден”, по повод Светскиот ден за борба против ракот.
Тие лекови, посочи министерот, кои изминатиот период се набавуваа со посебен буџет ќе треба да станат дел од новата позитивна листа со цел да се подобри третманот на пациентите со малигни заболувања.
Потенцира дека нивната цел е да ја намалат стапката на морталитет и да овозможат секој да има право да се бори и да добие соодветна грижа во рамки на здравствениот систем, а тоа е една од основите за која, како што рече, треба да размислуваат во насока на имплементирање на првиот национален план за контрола на ракот во земјава.
– Инвестициите во превенција на ракот, раното откривање и неговата контрола преку организирани програми и скрининзи е од клучно значење да се помогне и да се спаси животот. Да не заборавиме дека импликацијата на буџетот и на пациентите и на државата е многу помал доколку ракот се лекува во ран стадиум. Во Северна Македонија пред четири години првпат беше овозможен пристап до нови 30 билошки имунолошки терапии, нови иновативни лекови кои се набавуваат од посебен буџет, но овие лекови за жал се уште не се ставени на позитивната листа, а нивната достапност е неопходна за онколошките и хематолошките пациенти со малигни болести. Министерството за здравство ја продолжува соработката со сите релевантни фактори во овој процес, додаде Сали.
Доктор Нино Васев од Универзитетска клиника за радиотерапија и онкологија рече дека набавиле нов апарат која може десет пати побрзо да прифати пациенти за зрачење и сега е во тек обука. Посочи дека на таа Клиника нема ред за зрачење, три недели е максималниот период меѓу давање и почнување со терапија.
Доктор Сања Трајкова од Клиниката за хематологија истакна дека Клиниката е комплетно реновирана, а со финансиска помош од европската команда на Армијата на САД обезбедени преку програмата за помош на Американската амбасада, ќе биде изграден уште еден спрат на Клиниката.
– Новиот капацитет заедно со веќе воведените најсовремени методи за лекување ќе бидат можност Клиниката да се вброи во најсовремените центри за лекување на хематолошки заболувања. Изминатата година се реализирани 16 алогени трансплантации од несреден донор, четири од сроден донор и успеавме да обезбедиме повеќе од 30 нови лекови за третман на хематолошките малигни заболувања. Буџетот за 2022 ни е зголемен и најголем број од тие средства ќе бидат искористени за трансплантација и за една најсовремена терапија, додаде д-р Трајкова.
Претседателот на Здружение „Борка – за секој нов ден”, Биба Додева рече дека неопходно да се имплементира национална стратегија за контрола на ракот, која ќе се фокусира и на донесување на скрининг програмите и за вклученоста на организациите во промената на позитивната листа, набавката на лекови, клиничките испитувања, дијагностичките процедури, следење и мониторинг на болеста.
– Во пандемијата дојдоа до израз многу проблеми, прво и основно е дијагностиката, значи сите дијагностички процедури беа сопрени, луѓето не може да направат ниту контролни прегледи навреме бидејќи многу месеци се чекаше, а од друга страна како да зборуваме за рана детекција и превенција кога сите скрининг програми беа сопрени. Тоа е нешто на кое треба да сме фокусирани. Предлагам мултидисциплинарен пристап за сето тоа да се реши. Мора да се надминат овие проблеми. Немавме прекин на терапијата досега, но промената на законот, на позитивната листа беше стопирано во 2020 година кога почна пандемијата со КОВИД-19. Веќе е 2022 година и можат да се преземат активности, да се смени законот, комисиите кои се за имплементирање и сето тоа што е направено да може да опстои со цел да нема прекин во терапијата, посочи Додева, одговарајќи на новинарско прашање.
Министерот Сали, одговарајќи на новинарско прашање, рече дека одлуката за внесување на 30 нови биолошки имунолошки терапии направена пред четири години, во континуитет набавка на опрема која придонесува за рано детектирање на рак покажува дека Министерството за здравство има фокус во борбата против ракот.
– Националниот план за контрола на ракот ќе биде еден од фокусите. Како нов министер за здравство ќе се фокусирам заедно со сите невладини организации и со клиниките за онкологија, хематологија, педијатрија, гинекологија, хирурзите, заеднички да создадеме план и за превенција, односно за рано детектирање и спроведување скрининг програми низ целата територија на државата. Утре во Неготино имаме примопредавање мобилен мамограф, кој е донација од бугарската Влада, додаде Сали.
